گفتارهایی درباره انقلاب مشروطیت و هویت ملی در ایران

توضیحات محصول

مجموعه‌ی مقالات حاضر با هدف روشن ساختن ابعاد و وجوه تاثیر انقلاب مشروطه در ایجاد و گسترش مفهوم "هویت ملی" فراهم آمده است. گردآورنده‌ی مجموعه معتقد است "جریان کلی حاکم بر اندیشه‌ی نویسندگان، شاعران، روزنامه‌نگاران، وکلای مجلس، علما، نخبگان قومی و محلی عصر مشروطه، به بازتفسیر و بازتولید عناصر هویت جمعی موجود در ارکان جامعه بر اساس شرایط نوین معطوف بوده است، تا آن‌جا که بازتفسیر و بازتولید عناصر هویتی خودی به ایرانی کردن و اسلامی کردن نظام مشروطه انجامید". بنابراین موضوع مقالات کتاب حاضر شناسایی و تشریح پیوند و تاثیر مشروطه در احیا و بازتولید "هویت ملی" است. مقاله‌ی اول با عنوان "سیر مشروطه‌خواهی در ادبیات و شاعران دوره‌ی مشروطه" نوشته‌ی "فاطمه مدرسی" در پی شناسایی عناصر و مولفه‌های هویت ملی در آثار ادیبان و شاعران دوره‌ی مشروطیت است. نویسنده (محسن خلیلی) در مقاله‌ی دوم با عنوان "بازیابی هویت ملی در مذاکرات مجلس اول مشروطه" در پی آن است تا اجزای سازنده‌ی هویت ملی را از طریق بازبینی نطق‌ها و مذاکرات نمایندگان نخستین دوره‌ی مجلس شورای ملی بازشناسی کند. در مقاله‌ی سوم "بهار و آمال ملی"، نصرالله صالحی از اهداف "محمدتقی بهار" (ملک الشعرا) در طرح موضوع آمال ملی در روزنامه‌ی نوبهار سخن می‌گوید، تعریف بهار از ملیت و ایرانیت را بررسی می‌کند و عناصر سازنده‌ی ملیت و هویت ملی از نظر محمدتقی بهار را تبیین و تحلیل می‌کند. در مقاله‌ی چهارم که "رویکردی به گونه‌شناسی شعر ملی در دوره‌ی مشروطه نام گرفته، نویسنده (منوچهر لک) با طرح مباحثی از ویژگی‌های شعر دوره‌ی مشروطه در صدد نشان دادن تاثیر شعر ملی این عصر در تکوین هویت ملی ایران برآمده است. پنجمین مقاله با عنوان "انقلاب مشروطه، آذربایجان و هویت ملی" به قلم رحیم نیکبخت، بر شرح انقلاب مشروطه و نقش‌آفرینی علما، سرداران، نخبگان محلی، مردم ایلات، و وکلای آذربایجان در مجلس شورای ملی استوار است. نویسنده، بن‌مایه‌های مبارزات و نقش‌آفرینی‌های آذری‌ها را ترکیبی از هویت ملی ـ اسلامی ـ ایرانی می‌داند. در آخرین مقاله با عنوان "بختیاری‌ها و انقلاب مشروطیت" به قلم کیانی هفت لنگ، گزارش مختصری از ورود بختیاری‌ها به جنبش مشروطه‌خواهی و به ویژه نقش آن‌ها در رهانیدن مشروطیت از چنگال استبداد صغیر است. این روایت کوتاه بر پایه‌ی کتاب "جنبش وطن‌پرستان اصفهان و بختیاری"، اثر دکتر نورالله دانشور علوی (مجاهد السلطان) فراهم آمده است.