دین و سیاست در دولت عثمانی

توضیحات محصول

اثر حاضر تحقیقی است در زمینه روابط دین و دولت در امپراتوری عثمانی که در آن تلاش شده نهادهای سیاسی و اداری دولت عثمانی، با عنوان "نظام "بررسی شود و براساس آن، جایگاه و کارکرد دین در درون این نظام مشخص گردد .کتاب از سه بخش تشکیل شده است .بخش اول به بحث درباره پایه‌های نظری و اصطلاحی روابط دین و دولت در نظام عثمانی مربوط می‌شود .در این بخش مفاهیمی همچون نظام، نظام سیاسی، اداره و نظام اداری، ماهیت "دین "و "رویداد دینی "شرح و تبیین شده، همچنین برای طرح روابط دین و دولت در جامعه عثمانی به شکلی تئوریک و معین، بر جنبه‌های نظری و عملی روابط دین و دولت توجه شده است . افزون بر آن، با تبیین نظام‌های دینی، نیمه دینی و لائیک، به طور خلاصه، به روابط دین و دولت در غرب و اسلام در چارچوبی اشاره گردیده است .بخش دوم با عنوان "نظام سیاسی ـ اداری عثمانی "شامل دو فصل است .در فصل اول میراث سیاسی ـ اداری به جای مانده از نظام‌های پیشین در دولت عثمانی بررسی و ارزیابی شده، همچنین در این فصل درباره ساختار دولت‌های سلجوقی و ترک‌های باستان مطالبی به اجمال بیان شده است .مباحث فصل دوم، بررسی نهادهای نظام سیاسی عثمانی، نوع شکل‌گیری آن و جایگاه و کارکارد دین در درون حاکمیت است .همچنین به موضوع تبدیل امیرنشین عثمانی به دولت و نقش دین در روند یاد شده پرداخته شده، آن گاه از گسترش قلمرو سیاسی دولت عثمانی سخن به میان آمده و در ادامه، رابطه نهادهای تشکیل دهنده نظام سیاسی عثمانی از قبیل سلطنت، کاخ، دیوان همایونی و سازمان عهده‌دار مسائل ایالت‌ها با دین و سازماندهی دینی بررسی شده است .در این فصل همچنین به نهاد تیمار و ساختار اجتماعی جامعه به مثابه مکمل نظام سیاسی عثمانی اشاره گردیده است .بخش سوم به "سازمان دین در نظام سیاسی ـ اداری عثمانی ;نهاد شیخ‌الاسلامی "اختصاص یافته است .در این بخش می‌خوانیم که دین در حاکمیت عثمانی، رسیدگی به امور قضایی، آموزشی و مشاوره‌های شرعی را برعهده داشت و در نهاد "شیخ‌الاسلامی " متمرکز بود و نهاد شیخ‌الاسلامی متشکل بوده است از "دایره قضا "که خدمات قضایی ـ اداری را برعهده داشت، "مدرسه‌ها "که مربوط به امر آموزش بود، و "مفتی‌گری "که مسئولیت مشاوره‌های شرعی را عهده‌دار بود .در این بخش، سه سازمان یاد شده از نظر تحول تاریخی، نوع ساختار، و نوع کارکرد به بحث گذاشته شده و نقش هر یک از آنها در نظام سیاسی عثمانی مشخص گردیده است .کتاب با نتیجه‌گیری و ارزیابی به پایان می‌رسد .صفحات پایانی شامل فهرست اسامی اشخاص و مکان‌ها و منابع است .