علل رازپوشی در آثار مولانا و حافظ

توضیحات محصول

عده‌ای از صوفیان وارسته در پی یافت رازهای درونی و معنی آن‌ها به درجه‌ای از خلوص و عرفان دست می‌یابند که به یک‌باره تمام علایق دنیوی را ترک می‌گویند و تا حدی در این معنی غرق می‌شوند که تمام بهره‌مندی‌ها و برخورداری‌های دنیوی و نظام‌ها و قانون‌های اجتماعی را که موجب قوام نظام اجتماعی بشری است به استهزاء و ریشخند می‌گیرند و بر همه پشت پا زده و کلبه یا خانقاهی را برای عبادت و تهجد برمی‌گزینند. از جمله‌ی این عارفان و عاشقان، مولانا و حافظ هستند که ادب فارسی و مخصوصا ادبیات عرفانی زبان فارسی حاصل سوخت و سوز و شیدایی و دلدادگی این دلباختگان اسرار نهانی است. غیرت عشق به عاشق اجازه نمی‌دهد که اسرار حقایق عشق را بر نااهلان آشکار کند. در واقع کتمان سر از اغیار واجب‌ترین شرط‌ها در طریق سلوک و عشق و عرفان به شمار می‌رود. همه‌ی بزرگان، عرفا و مشایخ طریقت سفارش اکید کرده‌اند که ذکرها، وردها و حالات و واردات قلبی را باید از اغیار پوشیده داشت و به این سبب است که در شعرهای حافظ و مولانا به رازپوشی‌هایی می‌رسیم که از جانب آن دو، آگاهانه، بر شعر اعمال شده‌اند. نویسنده در این کتاب ابتدا موضوع رازداری و رازپوشی را در عرفان بررسی می‌کند و سپس به مواردی از این رازداری‌ها در شعرهای حافظ و مولانا اشاره کرده و علت‌ها و دلیل‌های هریک را بیان می‌کند. وی هم‌چنین در بخشی از کتاب از راه و روش و آیین مهرآیینان سخن به میان می‌آورد. زیرا حفظ اسرار و پوشیده نگاه داشتن راز و رمز آیین مهر نیز جزء اساسی‌ترین مسائلی بود که هر میترایی متعهد باید در رعایت آن کمال دقت را می‌کرد. نتیجه‌ی این رازداری این بوده است که هیچ نوشته و کتیبه‌ای مبنی بر آگاهی از رمز و راز مجالس و محافل مهرآیینان باقی نمانده است و آن‌چه بیان می‌شود تنها حدیث و تحلیل و برداشتی است که از نقوش بازمانده و در نگاره‌های به دست آمده از مهرآبه‌ها است.