سفرنامه خوزستان با چند ضمیمه و نیز تصویر کتابچه دستور ماموریت خوزستان و گزارش بررسیهای آن سامان

توضیحات محصول

کتاب حاضر، سفرنامه‌ی "حاج‌میرزا عبدالغفار نجم‌الملک" (1255-1326 هـ ق)، از دانش‌آموختگان دارالفنون و مهندسان مبرز عصر ناصری است. این سفر که در سال‌های 99-1298، به مدت 9 ماه به طول انجامیده، برای بازدید سد اهواز و برآورد هزینه و کیفیت بنا و کارهای مهندسی آن، به دستور ناصرالدین شاه صورت گرفته است. نویسنده علاوه بر گزارش ماموریت که آن را به صورت جداگانه به ناصرالدین شاه عرضه کرده، در بین راه مشاهدات و تاملات خود را نیز یادداشت نموده که حاصل آن، سفرنامه‌ی حاضر است. سفر او از تهران، کاشان، اصفهان، بروجرد، خرم‌آباد به خوزستان و بازگشت از راه بختیاری، اصفهان، کاشان و قم بوده است. نجم‌الملک صرفا به گزارش و نقل مشاهدات نپرداخته بلکه به منظور بهبود اوضاع، در بسیاری از زمینه‌ها پیشنهاد و راه‌کارهایی نیز به دست داده است؛ از جمله اطلاعات ارزشمندی که از کتاب به دست می‌آید عبارت‌اند از: زمین‌های کشاورزی و بایر، باغات، ارزش زمین هر ناحیه، آبیاری، دیم‌کاری، کاریزها، رودها، سدها، بناهای تاریخی، بانیان بناها و کیفیت حفظ آن‌ها، محصولات، صنایع، مالیات‌ها، عادات و آداب و رسوم، لباس و رفتار و عقاید مردم، وضع ماموران دولت، رفتار آن‌ها با مردم، معاریف و بزرگان و تجار، نحوه‌ی مالکیت زمین و بسیاری اطلاعات دیگر درباره‌ی شهرها و دیه‌هایی که در مسیر سفر بوده‌اند. نجم‌الدوله علاوه بر تدریس، تالیف و ترجمه‌ی کتاب‌هایی در حساب و هندسه و نجوم، هم‌چنین استخراج تقویم، سرشماری تهران، اعلام ساعت و دقیقه‌ی تحویل سال در شمار کارهای اوست و بسیاری از کتاب‌های درسی آن عصر تالیف او بود. در صفحات پایانی، مطالب کتاب "تاریخ پانصدساله‌ خوزستان" اثر "احمد کسروی" درباره‌ی ماموریت و اقدامات نجم‌الملک افزوده شده است. هم‌چنین تصویر دستنویس "کتابچه‌ی دستورالعمل"، یعنی فرمان ناصرالدین شاه که در 14 "اصل" تنظیم شده و نجم‌الملک برای هر "اصل"، شرحی متناسب با مطلب، به عنوان جواب و گزارش‌ ماموریت خود تحریر کرده، به صورت چاپ عکسی در پایان ضمیمه شده است. صفحات پایانی به نمایه اسامی اختصاص دارد.