زبان حال در عرفان و ادبیات پارسی

توضیحات محصول

زبان حال، نمایش حالت یا صفتی درونی است و لذا هر بیننده‌ای می‌تواند با دیدن این نمایش پی به خود آن حالت یا صفت برد. ولی همه‌ی صفات در موجودات گوناگون دارای نمایش بیرونی نیست و تشخیص آن صفات از ظواهر موجودات برای هرکس مقدور نیست. در این‌جاست که بعضی مدعی شده‌اند که می‌توانند این صفات یا حالات را با قوه‌ای درونی به نام گوش دل یا گوش هوش بشنوند. مثال مشهور این معنی، کشف و کراماتی است که به اولیاءالله نسبت می‌دهند. زبان حال به یک معنای دیگر نیز به کار رفته و آن شرح و بیانی است که شخصی ممکن است از صفات یا حالات موجودی بکند، بدون این که مدعی کشف و کرامات باشد. آن شرح و بیان در واقع، به عبارت درآوردن حال یا کیفیت آن موجودات (خواه انسان باشد یا حیوان یا نبات و یا جماد)". کتاب حاضر در سه بخش و 34 باب با موضوع "زبان حال در ادبیات کلاسیک و معاصر نگاشته شده و این مباحث را شامل می‌شود: نگاهی بر آثار زبان حالی در زبان‌های غیر فارسی، معرفی پاره‌ای از آثار زبان حالی در ادبیات ایران پیش از اسلام، بررسی آثار شعرای پارسی‌گو از رودکی تا عمرخیام (نخستین شاعری که تعبیر زبان حال را در شعر فارسی به کار برده)، سپس بررسی آثار سنایی تا نظامی در این خصوص، آرا و سخنان ابوحامد محمد غزالی در خصوص زبان حال، بررسی آثار فارسی صوفیان ایرانی درباره‌ی زبان حال، ارزیابی آثار عطار، شیخ اشراق، فخرالدین عراقی، مولوی، سعدی، علاءالدوله سمنانی، نیز دیدگاه ابن عربی درباره‌ی زبان حال، بررسی مناظره‌های ادبی که به زبان‌های حال بازگو شده است، و سرانجام معرفی داستان‌هایی که شخصیت‌های آن‌ها عاشق و معشوق‌های زبان حالی‌اند، مانند داستان‌های شمع و پروانه، گل و بلبل، حسن و عشق.